Avrupa Birliği'nin Dünya gözlem programı Copernicus’a bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin (C3S) 10 Ocak’ta yayımladığı rapora göre, 2024 yılı 1850'den bu yana kaydedilen en sıcak yıl oldu ve sanayi öncesi döneme kıyasla 1,5°C küresel ısınma eşiğini aşan ilk yıl olarak tarihe geçti.

Kömür, petrol ve gazın yanması nedeniyle atmosferde sera gazlarının birikmesi ile oluşan aşırı ısınma, sıcak hava dalgalarının, sellerin, kuraklıkların ve yangınların artmasına neden oldu.

Rapordaki verilere göre,

►2024 yılında küresel ortalama sıcaklık 15,10°C olarak gerçekleşti; bu değer, 2023 yılındaki önceki en yüksek yıllık değerden 0,12°C daha yüksektir.

►2024 yılı, 1991-2020 ortalamasından 0,72°C ve sanayi öncesi seviyeden 1,60°C daha sıcaktı ve bu da 2024’ü bu seviyenin 1,5 derece üzerine çıkan ilk takvim yılı olmasına neden oldu.

►Son on yıl, kayıtlara geçen en sıcak on yıldı.

►Ocak'tan Haziran 2024'e kadar olan her ay, bir önceki yılın aynı ayına göre daha sıcaktı. 

►22 Temmuz 2024'te günlük küresel ortalama sıcaklık 17,16°C ile yeni bir rekora ulaştı.

Raporda, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin, 21. Taraflar Konferansı (COP21) sırasında kabul edilen uluslararası iklim değişikliği anlaşması Paris Anlaşması’nın “küresel ortalama sıcaklıktaki artışı sanayi öncesi seviyelerin 2°C üzerinde tutmayı ve sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerinde sınırlama çabalarını sürdürmeyi” hedeflediği hatırlatıldı.

2024 ise sanayi öncesi seviyenin 1,5°C üzerinde geçen ilk yıl oldu. Ancak 1,5°C eşiğini geçen ilk bir veya iki yıl, Paris Anlaşması'nın ihlal edildiği anlamına gelmiyor. Bununla birlikte 2030'lar içinde Paris Anlaşması'nın 1,5°C hedefini ihlal etme olasılığının oldukça yükseldiği vurgulandı.

Rapora göre Bölgesel Sıcaklık Değişimleri:

►Avrupa, 2024 yılında ortalama sıcaklıkların 1991-2020 ortalamasının 1,1°C üzerinde olduğu en sıcak ikinci yılını yaşadı.

►Arktik bölgede, sıcaklıklar 1991-2020 ortalamasının 2,5°C üzerinde seyretti.

Rapora göre Deniz Yüzeyi Sıcaklıkları:

►60°N–60°S enlemleri arasında deniz yüzeyi sıcaklıkları, 1991-2020 ortalamasının 0,55°C üzerinde ölçülerek rekor seviyelere ulaştı.

Atmosferik Su Buharı:

►Küresel atmosferik su buharı miktarı, 1991-2020 ortalamasının %1,5 üzerinde seyretti.

Rapora göre Deniz Buzulu:

►Antarktika deniz buzu, 2024 yılında en düşük seviyelerine geriledi.

►Arktik deniz buzu ise, yıl boyunca ortalamanın altında kaldı.

Rapora göre Sera Gazı Konsantrasyonları:

►Karbondioksit (CO₂) ve metan (CH₄) konsantrasyonları, 2024 yılında rekor seviyelere ulaştı.

Bu bulgular, iklim değişikliğinin hızlandığını ve insan faaliyetlerinin etkisinin arttığını göstermektedir.

Küresel sıcaklıkların sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerine çıkması, Paris Anlaşması'nda belirlenen hedeflerin aşılması anlamına gelmektedir. Bu durum, iklim değişikliğiyle mücadelede daha kararlı ve acil adımlar atılması gerektiğini vurgulamaktadır.

Kaynak: Copernicus İklim Değişikliği Servisi