Avrupa Birliği'nin genişlemeden sorumlu komiseri Marta Kos, demokratik gerileme ve diğer endişeler olması halinde yeni AB üye ülkelerinin birkaç yıl süreyle "denetim altına alınabileceğini" ve bloktan çıkarılabileceğini söyledi. 

Komisyon salı günü, Ukrayna ve Moldova da dahil olmak üzere aday ülkelerin durumuyla ilgili yıllık raporunu yayınladı ve Karadağ, üyelik için gerekli reformları gerçekleştirmekte en iyi performansı gösteren ülke olarak belirlendi.

"5, 10 veya 15 yıl sonra faaliyete geçecek Truva atları..."

Ancak Kos, AB başkentlerinin yeni üyeleri kabul etme konusunda kamuoyu desteğinin gösterdiğinden çok daha temkinli davrandıklarını itiraf etti. "5, 10 veya 15 yıl sonra faaliyete geçecek Truva atlarını getiren komiser olarak anılmak istemiyorum." dedi.

AB Genişlemeden Sorumlu Başkanı Marta Kos, Financial Times'a yaptığı açıklamada, komisyonun "geçiş dönemi; bir tür deneme süreci; güvenceler" gibi görüşleri detaylandırdığını, ancak bunların henüz erken aşamada olduğunu belirtti. 
"Bu tartışmaya ihtiyacımız var ve bundan korkmamalıyız." dedi.

Bu hissin büyük bir kısmı, AB’nin Rusya yaptırımlarını sürekli olarak zayıflatan, Ukrayna'ya askeri yardıma karşı çıkan ve Brüksel'in AB fonlarını askıya alarak kendisine baskı yapmaya çalışmasına rağmen içeride giderek daha da otokratikleşen Macaristan Başbakanı Viktor Orbán ile yaşadığı deneyimden kaynaklanıyor.

Kos, komisyonun, hukukun üstünlüğüne ilişkin daha güçlü güvenceler ve temel değerlerin ihlali durumunda hak veya menfaatlerin askıya alınmasına yönelik daha verimli yollar içeren öneriler geliştirdiğini belirtti. İhlallerin devam etmesi halinde bir ülkenin AB’den ihraç edilebileceğini de sözlerine ekledi.

Yeni üye devletlerin hukuk devleti alanındaki sicillerini koruması şart koşulacak

Salı günkü Genişleme Raporu'nda şunlar belirtiliyor:
“Gelecekteki katılım antlaşmaları, katılım müzakereleri sırasında üstlenilen taahhütlerden geri adım atılmasını önlemek için daha güçlü güvence hükümleri içermeli ve yeni üye devletlerin hukuk devleti alanındaki sicillerini korumaya ve bunu geri döndürülemez hale getirmeye devam etmelerini şart koşmalıdır.” 

Önerilen geçiş dönemi iki kademeli bir AB mi yaratacak?

Kos, önerilen reformların “iki kademeli bir AB üyeliğine” yol açacağı iddialarını reddetti ve gelecekteki üyelerin büyük olasılıkla hukuk devletine bağlı kalmayı taahhüt edeceklerini, herhangi bir kısıtlamaya tabi tutulmayacaklarını belirtti.

Komisyon üyesi, aday ülkelerin ancak zorlu iç reformları tamamladıktan sonra birliğe kabul edileceğini, buna karşın Doğu Avrupa’da genişleme sürecine duyulan yeni aciliyetin farkında olduklarını ifade etti.

"Rusya'yı ön kapıda durdurmayı başardık"

“Rusya, AB genişleme çabaları için hangi riskleri oluşturuyor?” sorusuna cevaben “Rusya’yı ön kapıda durdurabildik,” diyen Kos; bu sözlerle Ukrayna’nın Rusya’ya karşı mücadelesine, Moldova’daki AB yanlısı seçim başarılarına ve aday ülkelerdeki genel AB üyeliği desteğine atıfta bulundu. Ancak uyarıda bulunarak ekledi: “Eğer AB genişleme sürecindeki ivmesini koruyamazsa, en büyük korkum şu: Ruslar bu kez arka kapıdan girebilir.”

Kaynak: Financial Times