Kanada Başbakanı Justin Trudeau, liderliğine yönelik artan hoşnutsuzluk ve maliye bakanının ani istifasıyla görünür hale gelen hükümeti içindeki büyüyen kargaşa nedeniyle, yaklaşık on yıllık iktidarının ardından pazartesi günü istifa ettiğini duyurdu.

Dünya çapında artan seçmen memnuniyetsizliği nedeniyle görevinden uzaklaştırılan son başkan olan Trudeau, "iç çekişmeler nedeniyle gelecek seçimlerde lider olamayacağının" kendisi için netleştiğini ve partisi Liberal Parti'nin yeni lideri seçilene kadar başbakan olarak kalmayı planladığını söyledi. 

Trudeau, 27 Ocak'ta yeniden çalışmalarına başlaması beklenen Parlamento'nun 24 Mart'a kadar tatil edileceğini ve zamanlamanın Liberal Parti içindeki liderlik yarışına olanak sağlayacağını belirtti.

Üç ana muhalefet partisi de, Parlamento yeniden açıldığında Liberal Parti'yi güvensizlik oylamasıyla devirmeyi planladıklarını açıkladı ve bu nedenle Liberallerin yeni bir lider seçmesinin ardından baharda seçim yapılması neredeyse kesinleşti.

Trudeau, Muhafazakâr Parti'nin 10 yıllık iktidarından sonra 2015'te iktidara geldi ve başlangıçta ülkeyi liberal geçmişine döndürdüğü için alkışlandı. Eski başbakanlardan Pierre Trudeau'nun oğlu olan 53 yaşındaki siyasetçi, son yıllarda artan gıda ve konut maliyetleri ve artan göç gibi bir dizi konu nedeniyle seçmenler arasında popülerliğini yitirdi.

ABD Başkanı seçilen Donald Trump, Kanada hükümetini, ABD'ye göçmen ve uyuşturucu akışını durdurmadığı takdirde tüm Kanada mallarına %25 gümrük vergisi koymakla tehdit etmişti.

Kanada, ABD'ye petrol ve doğalgaz ihraç eden önemli bir ülke olup, aynı zamanda ABD'den çelik, alüminyum ve otomobil almaktadır.

Trudeau'nun istifa açıklamasının ardından haftalardır Kanada'yı 51'inci eyalet olarak adlandıran Trump, sosyal medyada yaptığı paylaşımda, başbakanın istifasının nedeninin Kanada'nın ayakta kalabilmek için ABD'den gelen sübvansiyonlara bağımlı olması olduğunu iddia ederek, doğruluk değeri olmayan bir açıklama yaptı.

Kanada'nın eski maliye bakanı Chrystia Freeland, Trudeau'nun kabinesinden istifa ettiğini 16 Aralık'ta duyurmuş ve Trump'ın tehditleri karşısında Trudeau'nun bazı ekonomik önceliklerini eleştirmişti.

Konut bakanının istifa etmesinden kısa bir süre maliye bakanının da istifa etmesi ülkeyi şaşkına çevirmiş ve giderek daha az popüler hale gelen Trudeau'nun görevinde ne kadar daha kalabileceği konusunda soruları gündeme getirmişti.

Her Kanadalıya 174 dolarlık bir çek verme sözü ve biradan çocuk giyimine kadar her şeyde geçici bir satış vergisi muafiyeti istemesi maliye bakanının istifasına neden olmuştu

Eski maliye bakanı Freeland ve Trudeau yakın zamanda duyurulan iki politika konusunda anlaşamamıştı: Her Kanadalıya 250 Kanada dolarlık (174 Amerikan doları) bir çek verme sözü ve biradan çocuk giyimine kadar her şeyde geçici bir satış vergisi muafiyeti. Aynı zamanda başbakan yardımcısı olan Freeland, ABD’nin gümrük vergilerini artırma ihtimali ortadayken Kanada'nın "pahalı siyasi hileleri" karşılayamayacağını belirtmişti.

Freeland istifa mektubunda, "Ülkemiz ciddi bir zorlukla karşı karşıya" diye yazmış ve "Bu, bugün mali barutumuzu kuru tutmak anlamına geliyor, böylece yaklaşan bir gümrük savaşı için ihtiyaç duyabileceğimiz rezervlere sahip olabiliriz." demişti.

Dördüncü dönem için aday olmayı planlıyordu

Trudeau, partisinin hoşnutsuzluğuna rağmen dördüncü bir dönem için aday olmayı planlamıştı. Kanada'daki başbakanlar, hükümetleri veya partileri Avam Kamarası'nda çoğunluğun güvenine sahip olduğu sürece görevde kalabilirler, ancak bir asırdan uzun süredir hiçbir Kanada başbakanı dört dönem üst üste seçim kazanamadı.

Son anketlere göre, Trudeau'nun partisinin başarı şansı zayıf görünüyordu. Kanadalı kamuoyu araştırma şirketi Nanos'un son anketinde, Liberaller Muhafazakârların %47’sine karşılık %21 oyla gerideydi.

Trudeau, uzun görev süresi boyunca liberal tabanının desteklediği bir dizi görüşü benimsedi. Diğer ülkeler sınırlarını sıkılaştırmaya çalışırken o göçten yana politikalar izledi. Çeşitliliği ve cinsiyet eşitliğini savundu, eşit oranda erkek ve kadınlardan oluşan bir kabine atadı. Esrarı yasallaştırdı.

Ekonomik büyüme ile çevre koruma arasında bir denge kurma çabaları hem sağ hem de sol tarafından eleştirildi. Karbon emisyonlarına vergi koydu ancak Alberta eyaletinde daha fazla petrolü uluslararası pazarlara ulaştırmak için durmuş bir boru hattı genişletme projesini kurtardı.

Kanada'da COVID-19'dan ölen insan sayısı diğer yerlere göre daha azdı ve hükümeti büyük mali destek sağladı. Ancak aşı zorunluluğuna karşı çıkanlar arasında kendisine tepki arttı.

Trudeau'nun adının ve küfürlerin bulunduğu bayraklar kırsal bölgelerde yaygın bir görüntü haline geldi.

Trudeau'nun babası 1968'de iktidara geldi ve Kanada'yı yaklaşık 16 yıl yönetti, ülkenin tarihinde, özellikle de kapılarını göçmenlere ardına kadar açarak, önemli bir isim haline geldi. Pierre Trudeau sıklıkla ABD eski başkanlarından John F. Kennedy ile karşılaştırıldı ve Amerika'da tanınan birkaç Kanadalı politikacıdan biri oldu.

Babası başbakanken doğan genç Trudeau, seçildiğinde uluslararası bir ünlü oldu. Rolling Stone dergisinin kapağında "Neden Başkanımız Olamıyor?" başlığıyla yer aldı.

Uzun boylu, zayıf ve bir film yıldızı gibi görünen Justin Trudeau, babasının politik ağırlığını olmasa da yıldız gücünü yansıtıyordu.

Kanada tarihinin en genç ikinci başbakanı oldu ve rakipleri, ilk kez göreve geldiğinde yaşının bir dezavantaj olduğunu söyledi. Ancak 2015'te geriden gelerek kazandığı zaferle göreve geldi.

Trudeau, 2023'de ayrıldığı eski eşi, eski model ve televizyon sunucusu Sophie Grégoire'dan üç çocuk sahibi oldu. Trudeau üniversiteden sonra pek çok okulda matematik, Fransızca, sosyal bilimler ve drama dersleri vermiş eski bir öğretmendir. Gençliğinde ayrıca bir gece kulübünde korumalık ve snowboard eğitmenliği yapmıştır. Erkek kardeşlerinden Michel, henüz 23 yaşındayken Kanada'da bir çığın altında kalarak hayatını kaybetmiştir.

Kaynaklar: AP – World Atlas