Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği ve KEİ (Kalkınma ve Ekonomik İş Birliği Ofisi) tarafından düzenlenen ‘Kalkınmanın Öncüleri: Kadın Girişimciler Buluşması’nda, kadın girişimciliğinin ekonomik olduğu kadar toplumsal dönüşümün de temeli olduğu vurgulandı.

Etkinliğe, ülkedeki kadın dernekleri ve kooperatif temsilcilerinin yanı sıra, KEİ Ofisi’nin hibe programlarından yararlanan çok sayıda davetli katıldı.

Program, saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başladı. Ardından, Türkiye Cumhuriyeti finansmanı ile KKTC'de faaliyette bulunan kadınlara yönelik projeler ve destekleri konu alan tanıtım videosu izlendi.

KEİ Ofisi Koordinatörü Erol Öz'ün de katıldığı buluşmada YAGA ve KOBİGEM Başkanı Ebru Kaptan Sertoğlu, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri ve Cumhurbaşkanı Ersin Tatar birer konuşma yaptı.

YAGA (Yatırım Geliştirme Ajansı) ve KOBİGEM (Küçük Orta Boy İşletmeleri Geliştirme Merkezi) Başkanı ve Cumhurbaşkanlığı Girişimcilik Komitesi Üyesi Ebru Kaptan Sertoğlu, Kıbrıs Türk kadınlarının Türkiye Cumhuriyeti’nin desteğiyle yürüttükleri projelerin başarıya ulaştığını belirtti ve “Bugün burada, Kıbrıs Türk kadınları ile başardığımız projelerimizi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin bu projeleri güçlendirmek için sunduğu destekleri konuşmak üzere bir aradayız.” dedi.

YAGA-KOBİGEM’in başkanı olarak bu sürecin kalbinde yer almaktan büyük onur duyduğunu ifade eden Sertoğlu, 2010 yılından bu yana yürütülen kredi ve hibe programlarıyla birçok başarı hikâyesine tanık olduklarını söyledi.

“‘Bana piyango çıktı’ diyen girişimcimizden, ‘Sayenizde tek evladım gurbetlerde değil, işletmesini yanımızda kurdu’ diyen anneye... ‘30 işçimi nasıl ödeyeceğimi düşünürken bu destekle 30 işçi daha aldım’ diyen sanayicimize, ‘Hayvan sayımı üçe katladım, şimdi hepsi daha sağlıklı’ diyen çiftçimize, ‘Markette iş ararken, işimin patronu oldum’ diyen kadın girişimcimize kadar...” diyerek pek çok örneği aktardı ve bu hikâyelerin Türkiye Cumhuriyeti’nin sağladığı desteklerle gerçeğe dönüştüğünü vurguladı.

“Kadın girişimcilerimizin oranı dünya ortalamasının üç katı”

YAGA’nın bugüne kadar yaklaşık 700 projeyi hayata geçirdiğini açıklayan Sertoğlu, “Yalnızca girişimcilik programlarımızda başvuruların %56’sını kadın girişimciler oluşturdu. Bu oran, dünya ortalamasının neredeyse üç katıdır. Bu başarı, Kıbrıs Türk kadınının azminin, cesaretinin ve vizyonunun bir sonucudur.” dedi.

Kadın kooperatifleri, dernekler ve birliklerin yalnızca ekonomik kalkınmanın değil, sosyal dayanışmanın da öncüleri haline geldiğini belirterek, “Sizlerden aldığımız güçle, YAGA-KOBİGEM olarak kadınların hayallerine güç veren, üretime yön veren bir kalkınma ağı olmaktan büyük mutluluk duyuyoruz.” ifadesini kullandı.

“Kadınlara finansal güç kazandırıyor, eğitimlerle markalaşmayı destekliyoruz”

Sertoğlu, kadınların üretim süreçlerinde daha güçlü bir konuma gelmesi için çok boyutlu destekler sunduklarını vurguladı. “Bugün, Kıbrıs Türk kadınlarıyla birlikte daha güçlü işletmeler, daha bilinçli kooperatifler ve daha sürdürülebilir üretim modelleri kuruyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’nin hibe destekleriyle kadınlarımıza finansal güç kazandırıyoruz. Eğitimlerle markalaşma, dijitalleşme ve yönetim becerilerini geliştiriyoruz. Mentorluk programlarıyla ise onların başarı hikâyelerine eşlik ediyoruz.” dedi.

Bu desteklerin sadece ekonomik değil, toplumsal dönüşüm anlamı taşıdığını belirten Sertoğlu, “Çünkü kadın güçlü olduğunda, ailesi, çevresi ve ülkesinin geleceği de güçleniyor.” dedi.

“Kadınlarımız artık uluslararası pazarlarda söz sahibi”

Türkiye Cumhuriyeti’nin sağladığı finansal desteklerin yanı sıra tecrübe paylaşımı ve uluslararası pazarlara erişim desteğinin çok değerli olduğunu söyleyen Sertoğlu, “Bu destek sayesinde kadın kooperatiflerimiz artık sadece yerel değil, uluslararası pazarlarda da söz sahibi. Kooperatifimiz ürünlerini ihraç etmeye başladı veya ihracat planlarını hazırlıyor.” dedi.

Bu sürecin yalnızca markalaşmayı değil, aynı zamanda kadınların hikâyelerini dünyaya anlatmalarını ve haksız izolasyonların etkisini kırmalarını da sağladığını vurguladı.

“150 milyon TL’lik yeni hibe programı kadınlara yeni fırsatlar sunacak”

Sertoğlu, YAGA ve KOBİGEM’in KKTC’nin kalkınma vizyonunun en güçlü yapı taşlarından biri olduğunu belirterek, “Bu yıl, Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği, 150 milyon TL kaynak ayırarak yeni hibe programı çalışmalarına başlamamızı sağladı.” açıklamasını yaptı.

Etkinlikte doldurulacak anketlerin yeni destek programlarının geleceğini şekillendireceğini ifade eden Sertoğlu, “En doğru politika, sahadaki kadının sesini duyarak yazılır.” dedi.

Türkiye Cumhuriyeti’nin yıllardır yalnızca kaynak sağlamakla kalmayıp, kadın kooperatiflerinin ve işletmelerinin yanında durduğunu hatırlatan Sertoğlu, “Bu destek sayesinde kadınlarımız artık uluslararası fuarlarda yer alıyor, ürünlerini Avrupa’ya ihraç etmeye hazırlanıyor ve markalaşma yolunda büyük adımlar atıyor.” diye konuştu.

“Atatürk’ün sözüyle: Dünyada her şey kadının eseridir”

Sertoğlu konuşmasının sonunda, Atatürk’ün “Dünyada her şey kadının eseridir.” sözünü hatırlatarak, “Biz bugün bu sözün en güçlü kanıtlarını burada, bu salonda görüyoruz. Bu dayanışma sürdükçe, Kıbrıs Türk kadınının yolu hep aydınlık olacaktır. Çünkü birlik olursak, başarırız. Sevgiyle üretirsek, kalkınırız.” ifadelerini kullandı.

Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri yaptığı konuşmada, kadın girişimciliğinin sürdürülebilir kalkınmanın temel şartı olduğunu vurguladı. Başçeri, “Kadınların üretimin, yeniliğin ve girişimciliğin merkezinde yer alması bir tercih değil, aynı zamanda bir gerekliliktir.” dedi.

“Gerçek kalkınma kadınların ekonomik ve toplumsal hayatın yarısını oluşturduğu düzende mümkündür”

Büyükelçi, kadın girişimciliğinin desteklenmesi yönünde yürütülen çalışmaların bundan sonra da sürdürüleceğini belirterek şunları kaydetti: “Sayın Cumhurbaşkanı, kadın girişimciliğinin desteklenmesi konusunda biz elimizden geleni yapıyoruz ama bundan sonraki süreçte neler yapabiliriz? Bu sürece katılmış olanların bu süreçte gördükleri tecrübelerini bize aksettirebilmeleri için böyle bir toplantıyı uzun zamandır planlıyorduk. Sağ olun, lütfettiniz Cumhurbaşkanlığı'nın bu güzel salonunu bize açtınız.”

Başçeri, kadın girişimcilerden gelen görüşlerin yeni politikalar için yol gösterici olacağını ifade etti: “İnşallah az evvel Ebru Hanım’ın da söylediği gibi kadın girişimcilerimiz anketleri doldurarak, girişimcilik konusunda önümüzdeki dönemde yapacağımız politikalar konusunda bize yön verecek bilgileri aktaracak." dedi.

“Kadın emeği değerlendirilmeyen bir ülkede sürdürülebilir kalkınmadan söz edilemez”

Büyükelçi Başçeri, kalkınmanın ancak kadınların ekonomik ve toplumsal hayata tam katılımıyla mümkün olabileceğini vurgulayarak şöyle devam etti: “Gerçek anlamda kalkınma, kadınların yalnızca nüfusun yarısını değil ekonomik ve toplumsal hayatın da yarısını oluşturduğu bir düzende mümkün. Kadının emeğinin, üretiminin ve girişimcilik gücünün tam anlamıyla değerlendirilmediği, kadınların iş gücüne yaygın ve etkin biçimde katılamadığı bir ülkede ekonomide sürdürülebilir kalkınmadan söz etmek mümkün değil.”

“Güçlü bir ekonomik yapının temelinde insan emeği ve üretim gücü bulunmakta. Bu nedenle kadınların üretiminin, yeniliğin ve girişimciliğin merkezinde yer alması bir tercih değil, aynı zamanda bir gereklilik.” diyen Başçeri, kadınların ekonomik hayatta görünür hale gelmesinin ülke potansiyelinin tam kullanılabilmesinin anahtarı olduğunu belirtti.

“Kadınlarımızın evin dışında ekonomik faaliyete katılması kalkınmanın en önemli itici gücü”

Kadınların görünmeyen emeğine dikkat çeken Başçeri, “Ev içinde verilen, çoğu zaman görünmeyen emeğin ekonomik değeri çoğu zaman maalesef ölçülemiyordu. Ancak bu emeğin hem aile hem de ülke ekonomisine sağladığı katkı tartışılmaz.” dedi.

Bununla birlikte kadınların evin dışında ekonomik faaliyete katılmasının “kalkınmanın en önemli itici gücü” olduğunu belirtti.

92 kadın girişimciye destek olundu

Konuşmasında yürütülen destek programlarına değinen Başçeri, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma ve Ekonomik İş Birliği Ofisi olarak yürütülen çalışmaların 2011 yılından bu yana sürdüğünü hatırlattı.

“Başbakanlık Yatırım Geliştirme Ajansı Koordinasyonu’nda, Çukurova Kalkınma Ajansı’nın da teknik desteğiyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’yle birlikte çok sayıda mali destek programı yürüttük. 37 yaş altı genç girişimci adaylarına yönelik eğitimin yüzde 75'e varan oranda hibe desteğiyle 2016 yılından itibaren hayata geçirdik.” dedi.

Bugüne kadar 92 kadın girişimciye hibe desteği sağlandığını belirten Büyükelçi, “Programdan yararlanarak işletme kuran girişimcilerin yüzde 51’ini kadınlar oluşturdu. Bu oran sahada uygulanan politikaların karşılık bulduğunu gösteriyor.” dedi.

“Yeni 150 milyon TL’lik destek programı açıklanacak”

Kadın girişimciliğinde ilerleme kaydedildiğini ancak bunun güçlendirilmesi gerektiğini ifade eden Başçeri, yeni destek programlarının yolda olduğunu duyurdu.

“Artık bundan sonra başka bir aşamaya geçmemiz gerekiyor. Bu yüzde elli birin daha da güçlendirilmesi için neler yapmalıyız? Önümüzdeki aylarda yine tarım, sanayi, turizm ve girişimcilik alanlarını kapsayan 150 milyon TL tutarındaki yeni bir destek programını açıklayacağız.” dedi.

Bu programların sadece ekonomik katma değeri artırmakla kalmayacağını vurgulayan Başçeri, “Kadınların üretim zincirine aktif katılımı sağlansın, yerli üretimi teşvik etsin, turizm çeşitliliğini arttırsın ve sanayicilerin rekabet gücünü desteklesin istiyoruz.” ifadelerini kullandı.

“Türkiye her zaman kadın girişimcilerin yanında olacak”

Kadın girişimcileri “üretimin, yeniliğin, toplumsal dönüşümün öncüleri” olarak niteleyen Başçeri, Türkiye’nin bu süreçte her zaman yanlarında olacağını söyledi.
“Türkiye sizlerin yanında olmaya, fikirlerinizi, ihtiyaçlarınızı, beklentilerinizi dinlemeye devam edecektir. Toplantı kapsamında hazırladığımız anket formu aracılığıyla sizlerin görüş ve önerilerini toplayarak yeni politika ve projeleri bu doğrultuda şekillendirme imkanı bulacağız.” dedi.

Büyükelçi Perihan Aziz’i andı: "Perihan Abla, Kıbrıs Türk kadınının gücünü zarafetle temsil eden bir semboldü"

Konuşmasının sonunda etkinlikte yer alan kadın girişimcilere teşekkür eden Büyükelçi, toplantının ağırlama hizmetini sağlayan kadın girişimciye de teşekkür etti.

Geçtiğimiz ocak ayında vefat eden Perihan Aziz'i anan Başçeri, “Perihan Abla, Kıbrıs Türk kadınının gücünü zarafetle temsil eden bir semboldü. Hem girişimcilik alanında hem de insani yönüyle bizlere örnek oldu. Onu çevresine umut veren pozitif enerjisiyle hatırlayacağız." dedi.

Büyükelçi Başçeri, sözlerini şu ifadelerle tamamladı: “Kadınların liderliğinde daha güçlü, daha üretken bir geleceğe birlikte yürüyeceğimize yürekten inanıyorum. Katılımınız, azminiz ve dolduracağınız anketlerle oluşturacağımız yeni politikalarda bize vereceğiniz katkılarınız için hepinize çok teşekkür ediyorum. Sağ olun.”

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “Kalkınmanın Öncüleri: Kadın Girişimciler Buluşması” etkinliğinde yaptığı konuşmada, Kıbrıs Türk kadınının üretkenliği, eğitimi ve toplumsal katkısının ülkenin kalkınmasının temel unsurlarından biri olduğunu vurguladı. Tatar, “Kadınlarımızın dokunduğu her yer daha bereketli olur.” diyerek, kadın girişimciliğinin hem ekonomik hem de kültürel anlamda Kuzey Kıbrıs’ın geleceğini şekillendireceğini söyledi.

“Milletin evi halka açıldı; böylesine toplantılar bizim için büyük bir memnuniyet”

Cumhurbaşkanı Tatar, konuşmasının başında Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri ve ekibine teşekkür ederek sözlerine başladı.

Cumhurbaşkanlığı yerleşkesinin, 3 Mayıs tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla açıldığını hatırlatan Tatar, yerleşkenin artık sadece bir idari merkez değil, halkın evi haline geldiğini vurguladı.

“Bu alan Kuzey Kıbrıs’ta hükümetin simgesi haline gelmiştir. Burada Cumhurbaşkanlığı, Cumhuriyet Meclisi, Yüksek Mahkeme binası ve karşı tarafta 400 dönümlük yeni bir yaşam alanıyla Cumhuriyet Parkımız yer almaktadır. Camimiz, milli kütüphanemiz, yürüyüş yolları, spor alanlarıyla birlikte binlerce kişiye sosyal paylaşım imkânı sunan bir yaşam alanı kazandırdık. Bu tür önemli toplantıların burada yapılması bizler için fevkalade memnuniyet vericidir.” dedi.

“Kadınların dokundukları daha bereketli olur"

Cumhurbaşkanı Tatar, kadınların ekonomik ve toplumsal yaşamdaki önemine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı: “Kadınlarımız sizler için en değerli varlıklarımızdır. Çünkü dünyada neyse öyle, bizde daha bile fazla. Kadınların ekonomik hayata katılmaları, üretimde yer almaları ve fikirleriyle katkı koymaları çok önemlidir. Yıllarca çalıştığım için söylüyorum: Kadınların dokundukları daha bereketli olur.”

Kadınların samimiyetinin ve güvenilirliğinin toplumun ilerlemesinde belirleyici olduğunu dile getiren Tatar, “Kadının dokunduğu yer daha marifetlidir, daha başarılıdır ve hepimize güzel bir gelecek arz eder.” dedi.

“Ziraatta, tarımda, sanayide, turizmde kadınlarımız artık aktif"

Cumhurbaşkanı, artık gücün yalnızca fiziksel değil, bilgi ve teknolojiyle ölçüldüğünü belirterek şöyle konuştu: “Eskiden erkeğin gücü ön plandaydı ama şimdi teknolojiyle, dijitalleşmeyle fikir, düşünce ve yaratıcılık ön planda. Düğmeye bastığınızda ürettiğiniz şeylerle eşitliği zaten yakaladınız.”

Kadınların dijitalleşme, yapay zeka ve bilgisayar teknolojileriyle üretimde aktif rol almasının önemini vurgulayan Tatar, “Kıbrıs Türk kadını bu çağın getirdiği değerlere ayak uydurmuştur. Üniversitelerde kadınlarımızın başarısı geçmişe göre çok daha fazladır. Eskiden ‘kız çocuğu evde kalsın’ anlayışı vardı, ama o devir geride kaldı.” dedi.

Kadınların artık doktor, avukat, mühendis, sanatçı ve girişimci olarak her alanda başarı gösterdiğini belirten Ersin Tatar, “Ziraatta, tarımda, sanayide, turizmde kadınlarımız artık aktif. Kıbrıs Türk kadını çağın değerleriyle bütünleşmiş, üretkenliğiyle toplumun önünü açmıştır.” dedi. 

Cumhurbaşkanı Tatar, kadınların toplumsal gelişimdeki rolünü şu sözlerle anlattı: “Siz kadınlarımız, çocuklarınızı en iyi şekilde eğitmek suretiyle topluma yön veriyorsunuz. Annenin sevgisi, kadının dokunuşu çocukları geleceğe hazırlar. Kadınlarımız, milli değerlerle ve maneviyatla çocuklarımızı ülke sevgisiyle büyütüyor. O nedenle sizlerin dokunuşu çok kıymetli.”

Kadınların üretimde ve ekonomide hak ettikleri yeri almalarının ülke için büyük bir kazanç olduğunu söyleyen Tatar, “Kadınlarımız üretime katıldığında ülkemizin potansiyeli, zenginliği ve özgüveni artıyor.” dedi.

“Kıbrıs Türk kadını artık bölgesel ve uluslararası platformlarda öncüdür”

Konuşmasında uluslararası iş birliklerine de değinen Tatar, Türk dünyasındaki kadın girişimcilerle kurulan temasları hatırlattı. “Geçtiğimiz günlerde Azerbaycan’daki toplantıda bütün Türk devletleriyle bir araya geldik. Artık Türk Devletleri Teşkilatı’na açılan kapılar ve yeni fırsatlar var. Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan’dan kadınlarımızın gelip sizlerle buluşması büyük bir zenginliktir. Aynı kültürü ve gönül birliğini paylaşıyoruz.” vurgusu yaptı.

Bu dayanışmanın, Kıbrıs Türk kadını için hem moral hem de fırsat yarattığını söyleyen Cumhurbaşkanı, “Kadınlarımızın kültürüyle, sanatıyla, üretimiyle dünyanın çeşitli platformlarında KKTC’yi temsil etmeleri büyük bir başarıdır.” dedi.

“Kadınlarımız uluslararası temsilde gurur kaynağımızdır”

Tatar, kadınların yalnızca yerel değil, uluslararası platformlarda da ülkeyi başarıyla temsil ettiğini kaydederek, “Artık dünyada eşitlik temelinde heyetlerde kadın temsil oranına dikkat ediliyor. Biz de Cumhurbaşkanlığımızda, teknik komitelerde ve Güney Kıbrıs’la yürütülen görüşmelerde kadınlarımızın mutlaka yer almasına özen gösteriyoruz. Kadınlara güveniyorum.” dedi.

Diliyle, lisanıyla, eğitimiyle, görüntüsüyle, dünya görüşüyle ve duruşuyla kadınların KKTC’yi en iyi şekilde temsil ettiğini belirten Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kalkınma projelerine katkısını da vurguladı:

“Kalkınma ve Ekonomik İş Birliği Ofisi’ne teşekkür ediyorum. Çünkü bu çalışmaların kısa zamanda yapılabilmesi, her yerde kadınlarımızın yanında olunması büyük bir özveridir. Her şey para değildir. Paranın ötesinde gönül birliği, o gönül birliği ile bizlerin yanında olmalarıdır.” dedi.

Türkiye’nin bilgi birikimi ve deneyimini KKTC’ye aktardığını belirten Tatar, “Bu destek bizlere hem cesaret hem motivasyon veriyor. Kadınlarımızla birlikte üretmeye, dünyaya açılmaya devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.

“Kıbrıs Türk halkı kadınıyla vardır, kadınıyla var olacaktır”

Tatar, konuşmasının sonunda Kıbrıs Türk kadınının ülkenin varoluş mücadelesindeki yerini şu sözlerle ifade etti:

“Biz dünyanın ayrılmaz bir parçası, medeni bir halkız. Kadınıyla varız, kadınıyla var olacağız. Üzerimizde halen uygulanan ambargo ve izolasyonlara karşı hep birlikte mücadele ediyoruz. Kadınlarımızla bu yolu yürüyeceğiz. Biz dünyanın ayrılmaz ve kopmaz bir parçasıyız. Medeni bir halk olarak, dünyayla buluşma yolunda emin adımlarla ilerliyoruz. Üzerimizde hâlâ uygulanmakta olan ambargo, izolasyon ve kısıtlamalara karşı hep birlikte mücadele ediyoruz. Biz bu ülkede varlığımızla, değerlerimizle ve kültürümüzle yıllardır sürdürülen her türlü mağduriyete karşı bir bakıma meydan okuyoruz. Bu yolu kadınlarımızla birlikte yürümenin mutluluğunu yaşıyoruz."

Salonda neşeli anlar: "Seçim yasakları var; tam nereye dokunayım bilmiyorum"

Cumhurbaşkanı Tatar’ın “Seçim yasakları var; tam nereye dokunayım bilmiyorum.” şeklindeki ifadeleri salonda neşeli anların yaşanmasına neden oldu.

Kıbrıs Türk kadın kooperatifleri başkanlarına plaket takdim edildi

Etkinlikte Kıbrıs Türk kadın kooperatifleri ve bazı sivil toplum kuruluşlarının başkanlarına üretimdeki katkıları ve girişimcilik alanındaki özverili çalışmaları dolayısıyla teşekkür plaketleri takdim edildi.

Plaket alanlar arasında Kıbrıs Türk Kadınlar Konseyi Genel Başkanı Turhan Dülgeroğlu, Kıbrıs Türk Girişimci İş Kadınları Derneği (GİKAD) Başkanı İçim Çağıner Kavuklu, Kıbrıs Türk Girişimci Kadınlar Kooperatifi Başkanı Berin Avunduk, Kıbrıs Türk Ticaret Odası Genel Sekreteri Aysun Önet İleri, İş Kadınları Derneği Başkanı Bilen Sayılı Bozkırlı, Lefke Kırsal Kalkınma Kadın Kooperatifi Başkanı Deniz Solyalı, Ada Kadını Kalkınma Kooperatifi Başkanı Bilge Kanlı ve Zeytin Ağacı Eğitim ve Yardımlaşma Derneği (Zayder) Başkanı Rabia Özcömert yer aldı.

Törenin sonunda YAGA-KOBİGEM Başkanı Ebru Kaptan Sertoğlu da plaketini alırken, sahnedeki tüm kadın liderler alkışlarla onurlandırıldı. Program, katılımcıların birlikte verdiği renkli bir “selfie” fotoğrafıyla sona erdi.