Rusya'nın Ukrayna'daki yaz harekâtı, güçlerinin birden fazla cephede taarruza geçmesiyle ivme kazanıyor. Haziran ayında, ülkenin asker ve hava gücündeki sayısal üstünlüğü, yıl başından bu yana en büyük aylık toprak kazanımını sağladı.

Ancak Rusya'nın hedefleri sadece toprak kazanmakla sınırlı değil. Analistlere göre Moskova, kendi birliklerini yavaş yavaş ilerletirken, Ukrayna ordusunu sistematik biçimde yok etmeye odaklanıyor. Fakat Moskova için en büyük zorluk, cephe hattından çok daha uzakta olabilir; zira Rus ekonomisi, artan askeri harcamalara ayak uydurmakta zorlanıyor.

Ukrayna açısından da savaşı sürdürme kabiliyeti cepheye değil, Washington’a bağlı. Trump yönetiminin Kiev'e askeri destek konusundaki belirsiz sinyalleri, Ukrayna’nın geleceğini doğrudan etkileyebilir. ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz hafta NATO ülkelerinin Ukrayna’ya ABD üzerinden silah satın alacağını belirtmişti.

Kara savaşı

Rus birlikleri, son iki ayda kuzeyde Sumi'den güneyde Zaporijya bozkırlarına kadar birçok cephede saldırılarını artırdı. Donetsk bölgesinin üçte ikisinden fazlasını kontrol altına alan Rus ordusu, Kostyantynivka kenti çevresinde Ukrayna birliklerini doğudan, güneyden ve batıdan kuşatmaya başladı.

Üç yılı aşkın süredir devam eden savaşta, Rusya ilk kez doğudaki Dnipropetrovsk bölgesine girdi. Ukraynalı askerler, Rus ordusunun iki temel taktik kullandığını belirtiyor: İnsansız hava araçları, topçu ateşi ve süzülen bombalarla ön safları zayıflatmak, ardından da yoğun piyade saldırılarıyla ilerlemek.

Ukrayna bu saldırılara, insansız hava aracı donanımlı deneyimli birliklerle karşılık veriyor. Ancak Rusya'nın baskısı, insan gücü sınırlı olan Ukrayna ordusunu yıpratıyor. 'Deep State' ('Derin Devlet') adlı bağımsız Ukraynalı izleme grubuna göre, Rusya Haziran ayında 214 mil karelik yeni toprak kazandı. Bu, mayıs ayına göre %24 artış demek. Ancak bu tempo bile Moskova’nın ilhak ettiğini iddia ettiği dört bölgenin tamamını işgal etmesi için yıllar sürecek bir süreci işaret ediyor.

Hava savaşı

Cephe gerisinde Rusya, patlayıcı insansız hava araçları ile Ukrayna'nın altyapısını ve şehirlerini hedef alıyor. Son haftalarda rekor sayıda İHA kullanımı kaydedildi. Ukrayna Hava Kuvvetleri’ne göre, yalnızca bir gecede 728 adet patlayıcı ve İHA havalandı.

Askeri uzmanlara göre, Moskova'nın bu sayıyı sonbaharda 1.000’in üzerine çıkarması bekleniyor. Kiev, geçtiğimiz hafta gece bombardımanlarında en az iki vatandaşını kaybetti; 25 kişi ise yaralandı.

Ukrayna çeşitli hava savunma sistemlerine sahip olsa da, balistik füzeleri yalnızca Amerikan yapımı Patriot füzeleri etkisiz hale getirebiliyor. Ancak Trump yönetiminin askeri yardım politikasındaki zikzaklar, Kiev’deki güven duygusunu zayıflatıyor. Trump’ın, ABD silahlarını müttefik ülkelere satması ve onların bu silahları Ukrayna’ya devretmesi önerisi tartışılıyor.

Rusya'nın hedefleri: Ukrayna'nın ilhak edilen toprakları tanıması, ordusunu küçültmesi, tarafsızlık ilan etmesi ve Rusçayı resmi dil kabul etmesi

Rusya'nın asıl amacı, sadece toprak kazanmak değil. Rus askeri analisti Valery Shiryaev’e göre, Moskova'nın stratejisi Ukrayna ordusunu yok ederek devleti savunmasız bırakmak. Kremlin’in nihai hedefleri arasında, Ukrayna'nın ilhak edilen toprakları tanıması, ordusunu küçültmesi, tarafsızlık ilan etmesi ve Rusçayı resmi dil kabul etmesi yer alıyor.

İstanbul’daki son doğrudan görüşmelerde, Rus heyetinin bu taleplerden geri adım atmadığı görüldü. Ukrayna tarafı bu koşulları reddediyor ancak Moskova, askeri baskıyı sürdürerek Kiev’i masada zayıflatmayı amaçlıyor.

Rusya'nın ekonomisi

Savaşın sürdürülebilirliği, Rusya ekonomisinin dayanıklılığıyla doğrudan bağlantılı. Ancak askeri harcamalar hızla büyüyor. Devlet Başkanı Vladimir Putin’e göre, 2024'te savunmaya ayrılan kaynak 172,5 milyar dolar; bu, GSYİH'nin %6,3'ü.

Putin bu seviyeyi “fazla” bulduğunu ve önümüzdeki üç yıl içinde harcamaları azaltmayı planladıklarını söyledi. Ancak bu azaltım savaş gücünü doğrudan etkileyecektir. Merkez Bankası, enflasyonla mücadele için faiz oranlarını %20’ye çıkardı. Enerji gelirlerindeki düşüş ve artan açıklar Rus bütçesini zorluyor.

Haziran sonunda Rusya’nın bütçe açığı 47 milyar dolara ulaştı. Petrol ve doğalgaz gelirleri yılın ilk yarısında %16’dan fazla azaldı. Kara gün fonunda hâlâ 52,5 milyar dolar rezerv bulunsa da, analist Kirill Rodionov’a göre, 2025 bütçesi için Kremlin’in önceliklerini ciddi şekilde gözden geçirmesi gerekecek.

Kayıplar

Rusya, savaşın başlarında verdiği kayıpları açıklamayı durdurdu. Ancak bağımsız araştırmacılar, ölüm ilanları ve kamu kayıtlarını inceleyerek şu ana kadar 115.000'den fazla Rus askerinin öldüğünü doğruladı. Haziran ayında yapılan bir tahmine göre, toplamda bir milyona yakın Rus askeri ölü veya yaralı.

"Her iki taraf da her gün 250 ila 300 asker kaybediyor"

Araştırmacı Dmitri Kuznets’e göre, her iki taraf da her gün 250 ila 300 asker kaybediyor. Moskova bu açıkları, yüksek kayıt bonusları ve maaşlarla orduya ayda ortalama 30.000 yeni asker alarak kapatıyor. Ancak bu politikalar da bütçeyi daha fazla zorluyor.

Kuznets’in yorumuna göre, “Her iki taraf da sürdürülebilirliği artırmaya çalışıyor. Çünkü ne olursa olsun, savaşmaya devam etmeleri gerekiyor.”

Haberin tamamını New York Times'dan okuyabilirsiniz.