Fransız Haber Ajansı AFP, Kıbrıslı Rum zeytinci Elena Sampson ve Kıbrıs Enstitüsü'nden doçent Adriana Bruggeman ile Kıbrıs’taki kuraklığı konuştu.

2020'deki birkaç sıcak dalgasından ilki, [Güney] Lefkoşa'nın yaklaşık 20 kilometre dışında, Akaki'deki [Akaça] 2.500 zeytin ve narenciye ağacının çiçeklenme mevsimi olan Mayıs ayında kaydedildi.

38 yaşındaki Kıbrıslı Rum Elena Sampson,"Bu yıl sıcak hava dalgası tam olarak zeytin ağaçlarının çiçek açtığı sırada vurdu ve bu sadece birkaç günlük bir sıcaklık dalgası değildi. Suluyorduk, suluyorduk ama çiçekleri kurtarmayı başaramadık. Bu yıl, 1.200 zeytin ağacımdan ancak 40 tanesinde zeytin vardı” dedi. 

Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre, Kıbrıs'ta bin yıldır hasat edilen zeytinler yerel kültürün can damarı ve zeytin ağaçları dikilebilir arazinin 27 bin dönümünü kaplıyor. 

2018 yılında 19 bin tondan fazla zeytinyağı üretildi ancak Kıbrıs Enstitüsü'nden doçent Adriana Bruggeman, zeytinyağı üretiminin ve Kıbrıs tarımının diğer sektörlerinin iklim değişikliği tehdidiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor.

Bruggeman, "Sadece kuraklık değil, aynı zamanda artan sıcaklıklar ve sıcak hava dalgaları, bitkilerin çiçeklenmesini, meyve tutumunu ve olgunlaşmasını etkiler" dedi.

Zeytin ağaçları genel olarak kuraklığa dayanıklı olmalarına rağmen ilkbaharda çiçeklenme mevsiminde suya ihtiyaç duyarlar.

Bruggeman, Kıbrıs'ın bazı yarı kurak bölgelerinin artık küresel ısınma nedeniyle 2050'ye kadar tamamen kurak olma tehdidiyle karşı karşıya olduğu konusunda uyarıyor. 

Resmi rakamlar, Kıbrıs'ta ortalama yıllık yağış miktarının 1902 ile 1970 arasında 540 mm'ye, 1971'den bu yana yıllık yağışın ortalama 470 milimetreye düştüğünü gösteriyor. Üstelik, Kıbrıs’ta sıcak hava dalgaları daha yaygın hale geldi ve baharın süresi kısaldı. Yalnızca bu yıl, termometreler 17 Mayıs'ta 42 derecenin üzerini gösteriyordu ve ada, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında kaydedilen en yüksek ortalama günlük sıcaklıkları yaşadı. 

Bruggeman, "İklim değişikliğinin bölgeyi daha sıcak ve kuru hale getireceğini biliyoruz... Bu değişime uyum sağlamamız, tarımsal ve yarı doğal ekosistemlerimizi daha dayanıklı hale getirmemiz gerekiyor" dedi. 

Zeytinci Sampson, alternatif yöntemler ve yeni yolları denemek için hazır. İki yıl önce aile çiftliğini devralan Elena Sampson, "Sağlıklı toprağa sahipseniz, daha az su kaçışı, daha az erozyon ve daha fazla su tutmayla kuraklıklarla savaşmaya çalışabilirsiniz" diyor.

BM'nin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin en kötü durum senaryosuna dayanan 2016 tarihli bir araştırması, Kıbrıs topraklarının % 43'ünün çölleşme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu. 

Toprak erozyonuna ve karbon kaybına yol açan bir uygulama olarak toprağını sürmekten büyük ölçüde kaçınan Sampson, zeytin ağaçları arasına damla sulama kuracağını ve diğer mahsulleri ekeceğini söylüyor. Ayrıca artık böcek ilacı da kullanmayacak. 

Sampson, "Bu değişikliği yapmanın mümkün olduğunu düşünüyorum, bu değişimin bir parçası olmak istiyorum" derken, Bruggeman da "toprak işlemesiz sistemler, baklagillerle rotasyon ve organik gübre kullanılması gibi gelişmiş uygulamaların üretkenliği artırabileceği"ni kaydediyor.