►Rusya, Ukrayna sınırına yakın Novoshakhtinsk petrol rafinerisinde çıkan yangının iki insansız hava aracının saldırısından kaynaklandığını duyurdu. Bu arada, Rus kuvvetleri Ukrayna'nın ikinci büyük şehri olan Harkov'a füze yağdırdı ve en az 20 kişi öldü. Şehirdeki yaşam son haftalarda göreceli olarak normale dönüyordu. İngiliz askeri istihbaratı, Doğu Ukrayna'nın Donbas bölgesinde Rus ve Rus yanlısı milis güçlerinin maruz kaldığı "olağanüstü yıpranma"ya dikkati çekti.

ABD ekonomisinin resesyona girmesi artık kesinlikle bir olasılık

►ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, Senato'daki bir oturumda, Federal Rezerv'in Amerika'da 40 yılın en yüksek seviyesinde seyreden enflasyonu düşürmeye "güçlü bir şekilde bağlı" olduğunu söyledi. Merkez Bankası Başkanı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ve devam eden Covid-19 karantinalarının enflasyonu yukarı çekmeye devam edeceğini söyledi. Ancak Amerikan ekonomisinin "daha sıkı para politikasını idare edecek" kadar güçlü olduğunu söyledi. 

Powell, FED'in bu yıl faiz oranlarını artırma planlarının resesyona yol açabileceği riskiyle ilgili bir soruyu yanıtlarken, "Bu bizim amaçladığımız sonuç değil, ama kesinlikle bir olasılık" dedi. Powell ayrıca "dünyadaki son birkaç ayın olayları" nedeniyle, merkez bankasının yüzde 2 enflasyon ve güçlü bir işgücü piyasası hedeflerine ulaşmasının "şimdi daha zor" olduğunu da sözlerine ekledi. "Bunu başarıp başaramayacağımız sorusu, bir dereceye kadar kontrol etmediğimiz faktörlere bağlı olacak" dedi ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden kaynaklanan yükselen emtia fiyatlarına atıfta bulundu ve Çin'deki karantinaların tedarik zincirlerini tıkadığını hatırlattı.

►İsrail milletvekilleri çarşamba günü parlamentoyu feshetmek ve erken genel seçim çağrısında bulunmak için oy kullandı. Başbakan Naftali Bennett, pazartesi günü, sekiz partili koalisyonunun devam etmek için çok istikrarsız olduğunu söyleyerek istifa etti. Binyamin Netanyahu liderliğindeki muhalefet, tasarıyı engellemek ve böylece sandığa gitmeden yeni bir hükümet kurmak istiyor.

►Yetkililere göre, Afganistan'daki 6.1 büyüklüğündeki depremde en az 1.000 kişi hayatını kaybetti ve yüzlerce kişiyi daha yaraladı. Deprem, Pakistan sınırına yakın Paktika eyaletini vurdu, ancak sarsıntılar Hindistan’da bile hissedildi. Taliban'ın geçen yıl iktidara dönmesinin ardından birçok uluslararası yardım kuruluşunun ülkeyi terk etmesi nedeniyle yardım çabalarının ülkeye zor ulaşması muhtemel.

İngiltere’de enflasyon mayıs ayında %9,1’e çıktı

►İngiltere'de enflasyon mayıs ayında %9,1'e yükselerek son 40 yılın en yüksek oranına ulaştı. Yükselen gıda ve benzin maliyetleri tüketici fiyatlarını yukarı doğru itmeye devam ediyor. Ulusal İstatistik Ofisi'ne göre, hammaddelerin maliyeti de "rekor düzeyde en hızlı şekilde sıçradı". Geçen hafta, İngiltere Merkez Bankası, yıllık enflasyonun bu yıl % 11'e ulaşabileceği konusunda uyarmıştı.

►Yıkıcı sel, Bangladeş ve kuzeydoğu Hindistan'da halen hasara neden oluyor ve yetkililer 9,5 milyon insanın mahsur kaldığını iddia ediyor. Şiddetli muson yağmurları, bölgedeki nehirlerin taşmasına sebep oldu ve son iki haftada 100'den fazla ölüm bildirildi. Doğrudan bir bağlantı kurmak zor olsa da, bilim insanları iklim değişikliğinin muson havasını daha tehlikeli hale getirdiğini düşünüyor.

Ukrayna sonunda büyük Alman silahlarına kavuştu

►Almanya'nın Ukrayna'ya ilk ağır silah sevkiyatı, AB'nin en büyük ülkesinin yeterince şey yapmadığı yönünde haftalardır artan eleştirilerin ardından vardı. Pzh 2000 olarak bilinen Panzerhaubitze  2000 topçu sistemi on saniyede üç mermi atabilen özel bir "patlama" moduna sahip ve 55 tonluk zırhlı araç korkunç bir ateş gücü sunuyor.

Ancak Almanya'nın hediyesi, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki yavaş ilerleyişini durdurmak için çok geç gelmiş olabilir. Rus topçu mürettebatı, Ukrayna'nın ordu şefi Valery Zaluzhny'ye göre, Ukrayna'dan yaklaşık on kat daha fazla mermi ateşliyor. Ülkenin Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, salı günü yaptığı konuşmada, ülkenin modern silahlar elde etmek için her gün savaştığını söyledi. Yine de Almanya sadece yedi Pzh 2000 gönderiyor ve Hollanda ise beş tane daha gönderme sözünden döndü. Batı'nın topçu ve mühimmat stokları azalmaya başladığında, desteğin artırılması zor olacaktır.

İran 118 yetkili kripto madenciliği firmasının elektriğini kesti

►Çarşamba günü, İran, ülkenin elektrik ağını rahatlatmayı umarak 118 yetkili kripto madenciliği firmasının elektriğini kesti. Bitcoin'in fiyatı sadece cumartesi günü yaklaşık % 15 düştü ve büyük bahisler yapmak için borç para alan tüccarların daha fazla teminat verememesi nedeniyle 1 milyar dolarlık tasfiyeyi tetikledi. Diğer kripto paralar da düştü, ancak çoğu o zamandan beri toparlandı ve piyasa istikrara kavuşmuş gibi görünüyor. Yine de Bitcoin, kasım ayındaki zirvesinin yaklaşık % 70 altındadır.

Borç verenler para çekme işlemlerini askıya aldı, hedge fonları marj çağrılarını karşılayamadı ve bir borsa, fonların tükenebileceğinden korkarak işlemleri tamamen durdurdu. Dev kripto firmaları bile zora girdi. Birçoğu, özellikle de Coinbase, işgücünün % 20'sine kadar işten çıkarma yaptığını açıkladı. Mevcut hoşnutsuz yaz, kriptonun solan yıldızları için uzun bir kışa dönüşebilir.

MBS herkesin BFF'sidir (Best Friend Forever)

►Yaz, seyahat ve eski arkadaşlarla yeniden bağlantı kurma zamanıdır. Suudi veliaht prensi ve fiili hükümdarı Muhammed bin Selman (MBS) çarşamba günü Türkiye'ye gitti. Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2018'de krallığın İstanbul konsolosluğunda öldürülmesinden sonra bu prensin Türkiye’ye ilk ziyareti oldu. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cinayetten dolayı prensi kınamakta yıllarını harcadı. Fakat Türkiye ekonomisi dibe vurdukça Erdoğan'ın düşmanlığı azalıyor: Suudilerin Türkiye’ye yatırım yapmasını istiyor.

Erdoğan, Prens Muhammed'le aniden barışan tek lider değil. ABD Başkanı Biden, henüz başkan adayı iken bir keresinde prensi Kaşıkçı'nın öldürülmesi ve Suudi Arabistan'ın Yemen'deki savaşa katılımı nedeniyle küresel toplumdan dışlama sözü verdi. Şimdi ise Biden önümüzdeki ay Cidde'de prensi ziyaret edecek. Benzin fiyatları yükselirken ki ortalama Amerikan pompa fiyatları bu ay galon başına 5 dolara ulaştı, Biden da Prens Muhammed'in daha fazla petrol çıkarmayı kabul edeceğini umarak daha iyi bağlara ihtiyaç duyuyor. Küresel ekonomik kriz Suudi Arabistan diplomasisine iyi geldi!

Glastonbury Festivali geri döndü

►İngiltere’de demiryolu grevleri ve yüksek sıcaklıklar çarşamba günü başlayan Glastonbury Festivali'nde 200.000'den fazla insanı caydırmadı. Birçok festival müdavimi, Glasto'nun 50’inci yıldönümünü kutlamak için iki yıl bekledi. Festival pandemi nedeniyle iki kez ertelendi. Festivalde Billie Eilish, Kendrick Lamar ve Paul McCartney gibi isimler sahne alacak.

Glastonbury Festivali Worthy Farm’da yapılıyor olsa bile bazı küçük İngiliz festivalleri iptal edildi. Enflasyon ve işgücü kıtlığı maliyetleri yükseltirken, bilet satışları kısmen İngiltere'nin yaşam maliyetinin artması nedeniyle yavaşladı. Daha da kötüsü, nisan ayında hükümet festival biletlerindeki KDV indirimini sona erdirdi. Glastonbury'deki festivalciler festivale katılmak için 280 Sterlin  (345 Dolar) kadar para harcamak zorunda kaldı.

Bir de iklim değişikliği konusu var. İngiliz müzik hayranları iklim değişikliğini önemsiyor ve bazı festivaller fosil yakıtla çalışan jeneratörler kullanıyor. Glastonbury Festivali, kendi adına, iyi davranışları teşvik etmeye çalışıyor ve "yeşil bir taahhüt"e sahip.

Kaynak: The Economist