Dünya

Dünyadan kısa kısa...

Dünyadaki son gelişmeler:

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, ülkenin doğusundaki bir okula atılan bombanın ardından yaklaşık 60 kişinin öldüğünü söyledi. Güneydeki harap olmuş Mariupol kentindeki Azovstal çelik fabrikasındaki savaşçılar basın toplantısında Rusya'ya asla teslim olmayacaklarını vurguladı ancak Ukrayna hükümetini kötü durumlarından dolayı ağır bir şekilde eleştirdiler.

ABD’deki borsalarda kayıp yaşandı. En büyük 500 şirketin hisselerinin yarıştığı S&P 500 endeksi %3.2 düştü. NASDAQ Bileşik endeksi %4.3 düştü. Amerikan Merkez Bankası'nın faizi artırmasıyla izlenen sıkı para politikası ve kalıcı enflasyon beklentisi yatırımcıları tedirgin etti. Daha yavaş küresel büyüme korkularına ek olarak, Çin pazartesi günü nisan ayında ihracatın iki yıl içinde en yavaş hızda arttığını bildirdi.

Macron, Avrupa Birliği'nin ötesinde daha geniş bir "Avrupa siyasi topluluğu"nun kurulmasını önerdi

İkinci kez seçilen Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Birliği'nin ötesinde daha geniş bir "Avrupa siyasi topluluğu"nun kurulmasını önerdi. Macron, Avrupa Parlamentosu'nda yaptığı konuşmada, Ukrayna gibi ülkelerin katı giriş kriterleri göz önüne alındığında AB'ye katılmalarının "on yıllar" alabileceğini, dolayısıyla böyle bir topluluğun Avrupa demokrasileri arasında işbirliğini mümkün kılacağını söyledi.

Ekvador'daki bir hapishane isyanı sırasında "önemli  sayıda" mahkûm kaçtı. En az 43 kişi öldü. İsyan, bir çete liderinin Ekvador'un dördüncü büyük şehri Santo Domingo'daki Bellavista hapishanesine transfer edilmesinin ardından patlak verdi. Çete şiddetinin en son örneği olarak kabul edilen olaydan önce 2021'deki hapishane ayaklanmaları sırasında 316 mahkûm öldürülmüştü.

Sri Lanka Başbakanı Mahinda Rajapaksa, ülke bağımsızlığından bu yana en kötü ekonomik krizi yaşarken rejim değişikliği çağrısıyla haftalarca süren protestoların ardından istifa etti. Polis, Rajapaksa'ya sadık olanların başkent Kolombo'daki bir protesto alanına baskın düzenlemesi ve 76'dan fazla kişinin yaralanması nedeniyle ülke çapında sokağa çıkma yasağı getirdi.

G7 ülkeleri, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski ile yapılan sanal bir toplantıda Rus petrolünü  aşamalı olarak durdurmayı veya yasaklamayı kabul etti. Amerika, Rus petrolü, gazı ve kömürü ithalatını zaten yasaklamıştı. 

ABD'de kadınların kürtaj hakkı risk altında

ABD Senatosu'nun çoğunluk lideri Demokrat Parti’den Chuck Schumer, milletvekillerinin çarşamba günü kürtaj haklarını federal yasaya uyarlayan bir tasarıyı oylayacaklarını söyledi. Oylama, 2 Mayıs'ta sızdırılan ve Yüksek Mahkeme yargıçlarının çoğunluğunun, kürtajı anayasal bir hak haline getiren 1973 tarihli 'Roe karşısında Wade' Mahkeme kararını bozma niyetinde olduğunu gösteren karar taslağına bir tepkidir. Schumer, Amerikalıların büyük bir kısmının kürtaj hakkını korumak istediğini belirtti.

Şanghay ve Pekin'deki yetkililer, Çin'in salgının başlangıcından bu yana en kötü Covid-19 salgını yaşaması nedeniyle geçen hafta sonu boyunca Covid-19 kontrollerini daha da sıkılaştırdı. Resmi bir duyuru yapılmadı, ancak her iki şehrin bazı bölgelerindeki sakinlere aniden evde kalmaları söylendi. Bu arada, ülkenin ihracat artışı, Covid'in tedarik zincirlerini bir kez daha yavaşlatmasıyla neredeyse iki yılın en düşük seviyesine geriledi.

İngiliz hükümeti, Kuzey İrlanda'daki siyasi partileri, İrlanda milliyetçisi ve Kuzey İrlanda’nın İrlanda ile birleşmesini savunan Sinn Féin partisinin ilk kez genel seçimlerde en fazla sandalyeyi kazanmasının ardından yeni bir güç paylaşım yönetiminin kurulması çağrısında bulundu. Hükümet, İngiliz yanlısı Demokratik Birlik Partisi'nin yönetime katılımını güvence altına almak için DUP'un Brexit sonrası ticaret anlaşmalarıyla ilgili mutsuzluğunu gidermeye istekli olduğunu söyledi.

Güç paylaşımı kurallarına göre, DUP bir birinci bakan yardımcısı ve diğer bakanları aday göstermedikçe yürütme kurulamaz.

Tanklar, birlikler ve füzeler, Rusya'nın Zafer Günü'nü kutladığı pazartesi günü Moskova sokaklarından geçti. Her yıl yapılan askeri geçit töreni görünüşte İkinci Dünya Savaşı sırasında ölen en az 20 milyon Sovyet vatandaşını onurlandırıyor. Ancak Devlet Başkanı Vladimir Putin uzun zamandır bu ulusal bayramı kendine ve politikalarına yontuyor. 

Kızıl Meydan'da konuşan Putin bazılarının öngördüğü gibi Ukrayna’ya resmen savaş ilan etmedi. Ancak Donbas'ta devam eden çatışmalar nedeniyle zafer kazandıklarını da ilan etmedi.

Putin, konuşmasının Ukrayna’ya karşı düzenlediği "özel askeri operasyona" yönelik iç desteği artıracağını umuyor. Zira zafer halen uzaktayken, Rus vatandaşlarının yanında olmasına ihtiyacı var.

Pazartesi günü Moskova’daki Zafer Günü kutlamalarını göz önüne alan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, geçen hafta Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un Kiev'i aynı anda ziyaret ederek Ukrayna ile dayanışma göstermesini önerdi. Alman şansölyesi, savaşın başlamasından bu yana Ukrayna'nın başkentine gitmedi çünkü Zelenski daha önce Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'i Rusya ile önceki sıcak ilişkileri nedeniyle Ukrayna’da ağırlamayı reddetti. Scholz da daveti kabul etmedi ve Almanya'nın İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin yıldönümünü kutladığı 8 Mayıs akşamı Alman halkına televizyonda bir konuşma yaptı.

Almanya Başbakanı Scholz, yeni seçilen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüşmek üzere pazartesi günü Berlin'de kalacak. (Fransa’da yeni seçilen cumhurbaşkanının Almanya'ya ilk yurtdışı ziyaretini yapması köklü bir gelenektir.) Gündemleri uzun: Avrupa'nın savunma ve enerjideki egemenliği, Batı Balkanlar, Çin, Sahel'deki sorunlar ve elbette Ukrayna.

Filipinler’de II. Marcos dönemi başladı!

Filipinler'in aynı adı taşıyan eski diktatörünün oğlu Ferdinand "Bongbong" Marcos seçimleri ezici bir çoğunlukla kazandı. Zafer, devleti yağmalayan ve sıkıyönetim uygulayan Marcos ailesi için dikkate değer bir geri dönüş oldu. Aile 1986'da ülkeden çıkarılmıştı. Marcos'un ölümünden sonra ailesi 1991'de ülkeye geri döndü ve o zamandan beri siyasete ısınıyorlar. Seçim propagandasında Marcos diktatörlüğünün istikrar ve büyümenin "altın çağı" olduğu ileri sürüldü.

Marcos'un zaferi ülke adına derinden bölücüdür. Birçok Filipinli, babasını kovan devrimin ideallerine bağlı kalmaya devam ediyor. Sonucu kabul etmeyebilirler. Marcos'u diskalifiye etme girişimleri Yüksek Mahkeme'ye gidiyor. Ancak Mahkeme ne karar verirse versin ülkede kargaşa yaşanması bekleniyor.

Dünyanın neden topraklarını restore etmesi gerekiyor?
Dünya topraklarının durumunu iyileştirmenin yolları BM’nin Fildişi Sahili'nde düzenlediği Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansları'nda (COP15) tartışılıyor. Yakın tarihli bir BM raporu, insanlığın küresel olarak dünya arazilerinin % 40'ını bozduğunu, sudan, doğal bitki örtüsünden ve verimli topraklardan mahrum kaldığını tespit etti. Hasarın çoğu çiftçilikten kaynaklanıyor. Bu da gıda sistemlerini riske atmanın yanı sıra biyolojik çeşitliliği ve Dünya'nın karbonu tutma yeteneğini azaltarak iklim değişikliğini hızlandırıyor.

Fildişi Sahili, konferans sırasında ormanları geri getirmek ve gıda üretimini artırmak için beş yıllık bir arazi restorasyon programı için 1,5 milyar dolar toplamayı hedefliyor.

Fildişi Sahili, dünyanın en büyük kakao üreticisidir ve 1900-2021 yılları arasında ormanlarının %80'inini kaybetti ve düşüş hızı devam ederse 2050 yılına kadar hepsini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacak.

Su kıtlığı, Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi'nde ele alınan sorunun merkezinde yer almaktadır. 2,3 milyardan fazla insan veya küresel nüfusun %30'u için su şu anda yeterli değil. BM, 2050 yılına kadar dünyadaki insanların yarısı için durumun böyle olacağını tahmin ediyor. Ancak restorasyon ve iyi arazi yönetimi, arazileri kuraklığa karşı daha dayanıklı hale getirir. Etiyopya hükümetinin ağaç ve çalı diken ve hayvanların otladığı yerleri değiştiren bir programı, kuraklığın en çok yaşandığı bölgelerde gıda üretimini %13'ten fazla artırdı.
Kaynak: The Economist

:
share
Siteyi Telegram'da Paylaşın
Siteyi WhatsApp'ta Paylaşın
Siteyi Twitter'da Paylaşın
Siteyi Facebook'ta Paylaşın