Brezilya’da Covid-19 vakalarındaki rekor yükseliş sağlık sisteminin çökmesine neden oldu.

Üstelik, zengin kent Porto Alegre örneğinde olduğu gibi, hastanelere öncekinden çok daha genç hastalar gelmeye başladı. 

Yorgun doktorlar ve hemşireler şubat ayında hayat kurtarmak için karantina talebinde bulundularsa da Brezilya hükümeti sağlık çalışanlarını dinlemek yerine ekonomiyi kurtarmaya odaklandı.

Şu aralar Brezilya'nın güneyindeki Porto Alegre kenti, ülkenin sağlık sisteminin çarpıcı çöküşünün tam merkezinde yer alıyor.

Brezilya'daki ölümler bir yıldan fazla bir süredir zirvede ve Corona virüsün oldukça bulaşıcı varyantları, siyasi işlevsizlik, yaygın gönül rahatlığı ve komplo teorileriyle hastalık ülkeyi kasıp kavuruyor. 

Brezilya lideri Jair Bolsonaro virüs tehdidini küçümseyen bir lider olarak şu anda dünyada en fazla yeni vaka ve ölüm bildirilen ülkeye başkanlık ediyor.

Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün Brezilya yöneticisi Ana de Lemos, “Sağlık sisteminde bu büyüklükte bir başarısızlık hiç yaşanmadı. Ve tünelin sonunda ışık görmüyoruz” dedi.

Çarşamba günü ülkede, her saat kabaca 125 Brezilyalıya tekabül edecek şekilde günde 3.000 Covid ölümü gördü. Kamu hastanelerindeki ve özel hastanelerdeki sağlık görevlileri, kritik bakım birimlerini genişletmek, azalan oksijen kaynaklarını stoklamak ve fiyatları aşırı talepten artan kıt entübasyon cihazlarını temin etmek için çabalıyor.

Hastanelerde yatak kapasitesi % 10'nun altında

Başkent Brasília'daki yoğun bakım üniteleri gibi Brezilya'nın 26 eyaletinden 16'sında, hastanelerde yatak kapasitesi % 10'un altında ve yatak kıtlığı yaşanıyor. (Uzmanlara göre, yatakların % 90'nın dolması durumun korkunçluğunu gösteriyor).

Porto Alegre'deki başlıca tıbbi tesislerden biri olan Hospital Restinga e Extremo Sul'da acil servis, pek çok hastanın ücretsiz yatak olmadığı için sandalyelerde tedavi gördüğü, sıkışık bir Covid koğuşu haline geldi. Geçen hafta, ordu hastane ana girişine yakın bir çadır hastane inşa etti.

Hastane müdürü Paulo Fernando Scolari, "Tüm sistem çökmenin eşiğinde. İnsanlar çaresizce tedaviye ihtiyaç duyan daha ciddi semptomlarla, daha düşük oksijen seviyeleriyle hastaneye geliyor" dedi.

Bu çöküş, H.I.V.’le birlikte değişik enfeksiyonlar ve Zika salgını gibi tıbbi krizlere çevik ve yaratıcı çözümler geliştirmekle tanınan, geçtiğimiz yıllarda diğer gelişmekte olan ülkeler için bir model olan Brezilya adına büyük bir başarısızlık olarak görülüyor.

Geçen yıl şehirdeki tüm pandemi kısıtlamalarını kaldırma sözü veren Porto Alegre Belediye Başkanı Melo, yeni bir karantinanın insanların aç kalmasına neden olacağını söylüyor.

Bir röportajda Melo, “Ekonomimizin yüzde kırkı, yani işgücümüz kayıt dışı. Bu insanlar, bir şeyler yiyebilmek için dışarı çıkıp çalışmaları gereken insanlar" dedi.

Brezilya Başkanı Bolsonaro etkisiz ilaçları teşvik etmeye devam ediyor

Hastalığı tedavi etmek için etkisiz ve potansiyel olarak tehlikeli ilaçları teşvik etmeye devam eden Başkan Bolsonaro, bu kadar çok insanın yoksulluk içinde yaşadığı bir ülkede kapatılmaların “savunulamaz” olduğunu söyledi. 

Birkaç Brezilya eyaleti geçtiğimiz haftalarda işletmelere kapatma talimatı verirken, ülke genelinde katı bir kilitlenme yaşanmadı.

Cumhurbaşkanının Porto Alegre'deki bazı destekçileri, Covid koğuşları taşarken korna çalan araçlarla bir eylem örgütleyerek, son günlerde iş yerlerinin kapatılmasını protesto etti.

Epidemiyologlar, hükümetin maske kullanımını ve sosyal mesafeyi teşvik edecek olsaydı ve geçen yıl geliştirilmekte olan aşılar için ciddi bir müzakere süreci işletseydi Brezilya'nın bugün ek kapatılmalara ihtiyacı olmayacabileceğini söylüyor.

ABD eski Başkanı Donald J. Trump'ın yakın bir müttefiki olan Bolsonaro, Covid-19'u "kızarık bir grip" olarak nitelendirdi. Bolsonaro, Covid’e karşı etkisiz oldukları konusunda uyarıda bulunan önde gelen sağlık yetkililerine rağmen anti-sıtma ve anti-parazit ilaçlarının kullanılmasını destekleyerek taraftarları arasında sahte bir güvenlik duygusu yarattı. 

São Paulo'dan mikrobiyolog Natália Pasternak, "Hükümet önce salgın tehdidini, ardından önleyici tedbirlere duyulan ihtiyacı reddetti ve mucize tedavileri teşvik ederek bilime karşı çıktı. Bu durum nüfusun kafasını karıştırıyor; insanların sokağa çıkarken kendilerini güvende hissetmelerine neden oluyor” dedi.

Daha önce sıtma ilacı ile Covid-19 tedavisi gören 64 yaşındaki bir Brezilyalı kilitlenmelere veya iş yerlerinin kapatılmasına karşı olduğunu, virüsün Çin tarafından yaratıldığını, Çin’in böylece dünyaya tıbbi malzeme satabileceğine ve nihayetinde kâr getiren bir aşı geliştirdiğine ikna olduğunu söyledi.

Ancak "sopayla dövülse" bile aşı olmayacağını belirterek, geçenlerde internette aşıların virüsten daha ölümcül olduğunu okuduğunu vurguladı.

Brezilya’da Covid-19 aşıları hakkındaki bu tür komplo teorileri, WhatsApp ve Facebook gibi sosyal medya platformlarından geniş çapta yayıldı.

Geçen yıl ülkenin kuzeydoğusunda Corona virüsle mücadele ekibe liderlik eden Duke Üniversitesi'nden Brezilyalı nörolog Dr. Miguel Nicolelis, aşılara ve bilime güvensizliğin Brezilya'da yeni ortaya çıktığını ve Cumhurbaşkanı Bolsonaro döneminde yayıldığını kaydetti.

Dr. Nicolelis, "Brezilya'da cumhurbaşkanı konuştuğunda insanlar dinliyor. Ama Brezilya'da hiçbir zaman aşı karşıtı bir hareket olmadı” dedi.

Seçmenlerin yaklaşık % 30'unun desteğini elinde tutan Bolsonaro'nun birçok katı destekçisi, cumhurbaşkanının salgın konusundaki içgüdülerinin sağlam olduğunu savunuyor.

Porto Alegre'de emekli bir itfaiyeci Geraldo Testa Monteiro, geçen hafta Covid-19'dan 70 yaşındaki kız kardeşini kaybetmesine rağmen Bolsonora’nın sağlam bir destekçisi…

Son aylarda önleyici bir önlem olarak hükümetin onayladığı anti-parazit ilaç almaya başladığını söyleyen itfaiyeci, tıp uzmanlarının, bu ilaçların Covid-19'u tedavi etmek için etkili olmadığını ve bazılarının böbrek yetmezliği gibi ciddi yan etkilere sahip olabileceğini söylediği belirtilince “Yalan bunlar. Çok fazla yalan ve efsane var” yanıtını verdi.

Hatta, tıp uzmanlarının, hastalığın erken aşamalarında bu ilaçları daha kararlı bir şekilde reçete etmeyi reddederek, Bolsonaro'nun pandemiyi dizginleme planını sabote ettiklerini de söyledi.

Covid-19 hastalarına bakan bir hemşire ise "Bugün içinde olduğumuz gerçek şu ki, herkes için yeterli solunum cihazımız ve oksijenimiz yok" dedi.
Kaynak: The New York Times