Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), 'Küresel Yolsuzluk Barometresi - AB 2021' başlıklı raporunu yayınladı. Örgüt rapordaki sonuçlara 27 AB ülkesinin tümünde 40.000'den fazla kişiyle anket yaparak ulaştı.

Dün yayınlanan rapora göre, Avrupa’da yaşayan insanların neredeyse üçte biri ülkelerinde yolsuzluğun kötüye gittiğini düşünüyor. Ankete katılanların % 44'ü de yolsuzluk konusunun daha iyiye gitmediğine inanıyor.

Kıbrıs, AB genelinde yolsuzluğun son 12 ayda en çok arttığı ülke

Raporda, yolsuzluğun son 12 ayda arttığını düşünenler % 65’le en çok Kıbrıslılarken, son 12 ay için en olumlu sonuçlarsa % 16 ile Finlandiya’da görüldü.

Hükümetlerinin özel çıkar tarafından yönetildiğine en fazla inananlar arasında Kıbrıs (% 68), Bulgaristan’la (% 68) ikinci sırayı paylaşırken, bu konuda en çok endişeye sahip ülkenin Slovenya (% 70) olduğu belirlendi.

İş ve siyaset iç içe
Küresel Yolsuzluk Barometresi - AB 2021 Raporu’nda, AB’de insanların, iş dünyası ve hükümet arasındaki rahat ilişkiyi giderek daha fazla incelediği vurgulandı. 

Siyasetçilerin iş dünyası ile ne gibi bağları olduğu net olmadığında, politikaların ve yasaların kamunun ortak yararı yerine dar özel çıkarlar lehine yapılması riski olduğu belirtildi.

Ankete katılanların yaklaşık yarısı, işletmelerin kârlı devlet sözleşmelerini güvence altına almak için yaygın olarak rüşvet veya bağlantılarını kullandıklarını ve büyük şirketlerin genellikle vergilerini ödemekten kaçındığını düşünüyor.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü, AB sakinlerine sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlere erişimde yolsuzlukla ilgili deneyimlerini ve bu hizmetleri almak için rüşvet ödemeleri gerekip gerekmediğini sordu.

AB’deki en düşük rüşvet oranlarını Danimarka, Finlandiya ve İsveç kaydetti… En yüksek rüşvet oranları ise Romanya (% 20) ve Bulgaristan'da (% 19) görülürken bu ülkeleri Macaristan (% 17), Litvanya (% 17) ve Hırvatistan (% 14) izledi.

Raporda, COVID-19 salgını nedeniyle sağlık hizmetlerinde yaşanan yolsuzlukların sıcak nokta olduğu ifade edilerek, AB vatandaşlarının acilen tıbbi desteğe ve aşılara ihtiyaç duyduğu mevcut salgın ortamında sağlıktaki yolsuzluğun özellikle endişe verici olduğu kaydedildi. AB genelinde insanların sadece % 6'sı sağlık hizmetleri için rüşvet ödemesine rağmen, AB sakinlerinin % 29'u tıbbi yardım almak için kişisel bağlantılarını kullandı.

AB'de en çok yolsuzluk yapıldığı düşünülen meslekler sıralandı

AB genelinde en çok yolsuzluğun yapıldığı düşünülen meslekler ise şöyle sıralandı:

►Milletvekilleri-% 28

►İşletme Yöneticileri-% 25

►Bankacılar-% 23

►Cumhurbaşkanlığı/Başbakanlık ofisleri-% 23

►Ulusal Hükümet Yetkilileri-% 22

►Yerel Yönetim Temsilcileri-% 19

►Sivil Toplum Kuruluşları-% 16

►Yargıçlar-% 14

►Polis-% 11

Raporda, AB kurumlarına yolsuzlukla mücadele için şu adımları atmaları tavsiye edildi:

►Karar almanın tamamen şeffaf olmasını ve vatandaşların hükümetlerden hesap sormasını sağlayarak, insanların güvenini kazanın ve katılımlarını teşvik edin;

►AB İhbarcı Koruma Direktifi'nin Aralık 2021'e kadar tüm üye devletlerde tamamıyla iç hukuka aktarılmasını sağlayın ve yolsuzluğu ifşa eden herkesi koruyun;

►Tüm lobicilik faaliyetlerinin şeffaflığını artırarak ve yetkililer arasındaki çıkar çatışmalarını ortadan kaldırarak, siyasette aşırı etkilere karşı önlem alın;

►Kurumsal yolsuzlukla mücadele standartlarını güçlendirerek, özel sektörde dürüstlük standartları oluşturun;

►AB kurumlar vergisi kurallarını daha da uyumlu hale getirirken, kurumlar vergisi şeffaflığını geliştirin ve vergi ödemekten kaçınmayı önleyin;

►Kamu ihale verilerinin mevcudiyeti ile kalitesini iyileştirerek ve şirketlerin gerçekteki sahiplerinin kim olduğuna ilişkin kayıtlara kamunun erişimini sağlayarak, devlet sözleşmelerindeki yolsuzluk fırsatlarını azaltın.

►Etkili izleme, uygulama ve caydırıcı yaptırımlar yoluyla, hukukun üstünlüğünün hükümetler tarafından ihlal edilmesinin yanı sıra yetkinin kötüye kullanılmasına karşı hesap verebilirliği sağlayın.

Kaynak: Transparency International