Çin’in en büyük ikinci emlak şirketi Evergrande tahvilleri için vadettiği faiz ödemesini dün ve bugün itibarıyla yapamadı.

Dünyanın en borçlu emlak geliştiricisi konumundaki küresel emlak devinin likidite krizine ilişkin belirsizlik artırıyor.

Tahvil yatırımcıları için 83,5 milyon dolarlık ödemenin son teslim tarihi Hong Kong'da cuma günü öğlene kadardı. Konuyla ilgili doğrudan bilgisi olan iki kişi, cuma günü Hong Kong'da herhangi bir ödeme alınmadığını söyledi.

Geri ödeme konusunda bir açıklama yapmayan mülk grubu, resmi olarak toplam 30 gün daha ödeme yapmazsa temerrüde düşecek.

Evergrande'nin ikinci en büyük hissedarı Hong Kong'lu geliştirici Chinese Estates Holdings, gruptaki yüzde 6,5 hissesini sattığını ve büyük bir zarara uğrayacağını duyurdu.

Çin’de Anhui eyaletinin merkezi belediyesi Evergrande'nin ödemelerini yapmadığı için bir arsayı geri aldığını kaydetti.

Çinli diğer büyük bir emlak geliştiricisi Sunac China yerel yetkililere hitaben yazdığı bir mektupta, yaşanan krizin “Çin'in emlak endüstrisinde bir dönüm noktası” olduğunu belirterek, yardım talebinde bulundu.

Sunac'ın Shaoxing ofisi, mektubunda yaz boyunca ev satışlarında yıldan yıla toplamda yüzde 60'lık bir düşüş yaşandığına işaret ederek, "Dış çevrede hiç bu kadar radikal bir değişiklik yaşamamıştık. Piyasa neredeyse donmuş durumda” diye yazdı.

Çin'de ev fiyatları 15 yılda 6 katına çıkması hükümetin önlem almasına neden oldu

Çin’de son 15 yılda ev fiyatlarının altı katına çıkmasının, Shenzhen gibi şehirlerin Londra'dan bile daha pahalı hale gelmesinin ardından Çin hükümeti, Ağustos 2020'de bir dizi önlem aldığını duyurmuştu. 

"Üç kırmızı çizgi" olarak adlandırılan bu önlem paketi kapsamında garimenkul şirketlerinin, borçları, öz sermayeleri ve nakit birikimlerine dair belirlenen finansal oranı tutturamamaları durumunda borçlanma imkânları kesiliyor. Buna göre emlak geliştiricilerinin,

► Borçlarının varlıklarına oranı yüzde 70'ten az olmalı;

► Borcunun öz sermayeye oranı yüzde 100'den az olmalı;

► Nakdinin kısa vadeli borca oranı 1'den fazla olmalı.

Eğer gayrimenkul şirketleri bu şartların tamamını karşılarsa borçlanmalarını sonraki sene yüzde 15'e kadar artırabiliyorlar. Eğer şartlardan ikisi karşılanırsa bu oran yüzde 10'a düşüyor. "Üç kırmızı çizgi"den biri karşılanıyorsa borçlanma imkânı da yüzde 5’e iniyor.

Evergrande gibi şartları karşılayamayanların ise borçlanmasına izin verilmiyor. 

2016 yılında Çin'in emlak piyasası, ekonomideki toplam finansmanın yüzde 40'ının sahibiydi. 

Yeni düzenlemeyle birlikte bankaların gayrimenkul firmalarına vereceği krediler de ev satın alacaklara sağlanan mortgage kredileri de kesintiye uğramış oldu. Böylece büyük şirketler için de likidite sıkıntısı başladı. 

Yılın ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre emlak piyasası için sağlanan krediler yüzde 4 artış göstermiş olsa da bu artış bir önceki senenin yüzde 10 altında kaldı. 

300 milyar dolardan fazla toplam borçla karşı karşıya olan Evergrande’a Çin devletinin merkezi bir müdahalede bulunması beklentisi var. Bazı yatırımclar Çin devletinin Evergrande’ı diğer ülkelere bir mesaj göndermek için kullanabileceğini düşünüyor.

Evergrande’ın, geçen hafta Shenzhen'deki merkezi önünde protesto için toplanan perakende yatırımcılarına karşı yükümlülüklerinin yanı sıra Çin'deki yüzlerce geliştirme projesinde tedarikçilere ve yüklenicilere verdiği taahhütlerle de boğuşuyor.

Çinli yatırım bankası CCB International, bir araştırma notunda Evergrande'dan kaynaklanan risklerin "yönetilebilir" olduğunu, ancak krizin "bulaşma riskinin finansmandan arazi satışlarına, mülk satışlarına, proje teslimatlarına ve ev fiyatlarına yayıldığını" vurguladı.

Kaynak: Financial Times